'Vorm van sociale dienstplicht voor jongeren zou goed zijn'

Werk

U was 33 jaar werkzaam bij de Jeugdbond van de Gereformeerde Gemeenten. Wat maakte het voor u aantrekkelijk om met de jeugd te werken?

Het is altijd mooi geweest om met jongeren bezig te zijn, omdat jongeren openstaan voor allerlei zaken. Ook heb je via jeugdkampen en allerlei andere situaties rechtstreeks contact. Daarnaast hadden we een bureau waarin we materiaal voor jongeren klaarmaakten. Het mooie is dat je met jongeren bezig bent in een sfeer waarin je heel open kunt communiceren.

Vooral de openheid van jongeren vond u dus mooi aan het werk?

Ja, inderdaad. Daarbij komt dat je in kerkelijk jeugdwerk zit, dus je hebt ook een doel. Je wilt met jongeren in gesprek zijn over de vragen van het leven en wat de Bijbel daar over zegt. Het is heel mooi om dat te doen.

Ook heeft u vele boeken over uiteenlopende onderwerpen op uw naam staan. Wat zorgt ervoor dat u komt tot het schrijven van een boek?

Dat is wisselend. Als het voor jongeren is, bespreek je dat met de collega’s. Als je regelmatig over een onderwerp vragen tegenkomt bij jongeren, dan zeg je: ‘daar zouden we door middel van een boekje of de ‘Daniël’ iets over moeten schrijven.’ Ik heb dat veelal ook gedaan met anderen, dat je een bundel samenstelt waar andere mensen aan meewerken die ergens wat meer in thuis zijn en dan redigeer je vaak zo’n uitgave. Naast die boekjes voor jongeren heb ik ook geschreven voor ouders en leidinggevenden over onderwerpen als ‘hoe geef je jeugdwerk gestalte?’ en ‘hoe ga je met jongeren om in een gezinssituatie?’ Dat is dan meer voor ouderen óver jongeren, maar er zijn ook publicaties verschenen die wat breder zijn naar het kerkelijk leven. Daar kom je in de praktijk allemaal mee in aanraking en daar ga je je op bezinnen.

Momenteel bent u directeur van de Cursus Godsdienstonderwijs. Wat vindt u belangrijk aan godsdienstonderwijs?

Wij leven in een geseculariseerde wereld, ook als kerkmensen en als christenen. Dat betekent dat er regelmatig verantwoording wordt gevraagd naar wie jij bent en dat je vandaag de dag een apologetische levenshouding moet hebben. Dat is belangrijk: ‘hoe sta ik in de samenleving als christen en hoe heb ik daar voldoende basis voor?’ Voor jezelf is het ook waardevol: kennis van de Bijbel, van de christelijke leer, dogmatiek en ethiek. Dat zijn allemaal vakken die we doceren. Daarvoor stimuleren we mensen. We hebben naast de basiscursus ook korte cursussen, waarin we bepaalde deelonderwerpen uitdiepen, zoals evangelisatie, Israel of de reformatie.

Actualiteit

Zweden voert de dienstplicht weer in, vanwege de dreiging vanuit Rusland. Moet Nederland het voorbeeld van de Zweden navolgen en de dienstplicht herinvoeren?

Dat is een moeilijke vraag. Een bepaalde mate van zorg voor elkaar is zeker belangrijk. Ik ben zelf nog soldaat in militaire dienst geweest: ik moest. Daar heb ik niet alleen vreugdevolle herinneringen aan, want je deed ook heel vaak niks en je liep allemaal maar een beetje je tijd te verdoen. Dat leverde niks op qua inkomen, maar in een samenleving waar zorg voor elkaar te weinig aandacht heeft zou een vorm van sociale dienstplicht voor jongeren goed zijn. Dat hoeft niet perse op defensie gericht te zijn, maar defensie kan daar wel een onderdeel van zijn. Het heeft niet zozeer te maken met de dreiging uit Rusland, er is veel dreiging, maar wel als het gaat over zorg voor elkaar, dus meer op de sociale dienstplicht gericht.

Vindt u dat er daadwerkelijk sprake is van dreiging vanuit Rusland?

Hoe kan je dat beoordelen? Ik heb de periode van de Koude Oorlog nog meegemaakt, en toen was er een hele reële dreiging. Toen waren er veel minder internationale verbanden. Er waren machthebbers die vrij solistisch dingen beslisten, over bijvoorbeeld de hele Sovjet-Unie. Toen was het: ‘beter een raket in de tuin dan een Rus in de keuken.’ Dat zie ik op dit moment eerlijk gezegd niet. Laat Poetin dreigende taal uitslaan, maar intussen zijn ook daar veel mensen die meeregeren en visies hebben op dingen. De andere kant is dat je weet natuurlijk nooit hoe dingen zich ontwikkelen. Er kunnen natuurlijk altijd dingen gebeuren. Als er in Noord-Korea iets ernstigs gebeurt, wat zullen Rusland, China en de VS dan doen? Die drie landen vormen de regie een beetje op het terrein van oorlogsvoering, maar hoe zich dat ontwikkelt en of Rusland dan het enige probleem is, is de vraag. Ik heb er geen afrondend oordeel over.

Verkiezingen

Hoewel juist de SGP er om bekend staat een trouwe achterban te hebben, lijkt de partij meer aan de weg te timmeren dan anders. Zo staan er langs sommige snelwegen grote reclameborden met Van der Staaij er op. Vindt u het geen weggegooid geld, aangezien toch vaak dezelfde mensen SGP stemmen?

De achterban van de SGP haalt nog nauwelijks drie zetels. Meestal is de derde zetel te danken aan een lijstverbinding met een andere partij. De SGP heeft een aantal uitgangspunten die breder dan bij de SGP-achterban gewaardeerd worden, dus de SGP mikt er op nog meer mensen achter hun politieke idealen te krijgen. Ik vind dat een goed streven en ik hoop dat er een vierde zetel bijkomt.

Zit er een vierde zetel in deze verkiezingen?

Het zou kunnen. Het hangt af van de zwevende kiezers. Mogelijk komen mensen die de CU iets te links vinden nu bij de SGP terecht. Dat zou positief zijn.

Kuzu, lijsttrekker van de partij Denk, stelde dat er in elk ziekenhuis een tolk moet komen voor mensen die wel Arabisch en Turks, maar geen Nederlands spreken. Hoe denkt u over dit idee?

Dat is volstrekte onzin. Mensen wonen hier en ze zijn hier welkom mits ze ingroeien in onze samenleving. De taal is daarin het belangrijkst. Er is misschien te weinig aandacht voor, en hier en daar hoor je ook wel eens dat er te weinig aandacht aan wordt besteed, maar om dan te zeggen dat wij maar Turks en Marokkaans moeten gaan spreken, dat lijkt mij te veel van het goede.

Rutte zei: ‘doe normaal of ga weg.’ Veel mensen vielen daarover. Vindt u dit populistisch taalgebruik of kunt u zich er in vinden?

Het is wel wat populistisch. In de politieke strijd moeten mensen natuurlijk allerlei uitspraken doen om zich te profileren, maar ik denk dat Rutte in de praktijk wel begrijpt dat er verschillende kanten aan die medaille zitten. Natuurlijk moeten mensen normaal doen, dat betekent ingroeien in onze samenleving. Wil je blijven, dan heb je daar de mogelijkheid voor, maar dan moet je je er wel toe voegen. Doe je dat niet, dan kan je beter vertrekken naar je land van herkomst, dat vind ik ook. Mensen echter die echt in nood zijn, en dat zijn er heel erg veel, zoals christenen uit het Midden-Oosten, moeten we met een positieve houding opvangen. Je begint niet met te zeggen ‘doe normaal of verdwijn maar’, maar: ‘doe mee’, en alle mensen die werkelijk in nood zijn, dóén ook mee, die wíllen ook integreren, want die zien geen kans meer om terug te gaan naar Mosul, of waar dan ook. Ik denk dat onder christenen uit het Midden-Oosten normaal doen hier aan alle kanten geprobeerd wordt, dus dat Rutte het over andere doelgroepen heeft.